Ortadoğu düzeni son bir asırdan beri çeşitli sınamalar ve kırılmalarla karşı karşıya kalmaktadır. Bölgenin küresel aktörlerin rekabetine sahne olması, bölge içi dinamiklerin çeşitlilik arz etmesi, kimlik ve mezhep sorunlarının varlığı, devlet ve devlet dışı silahlı aktörlerin içerisinde yer aldığı çatışmalar nedeniyle bölgesel düzen inşası mümkün olmadığı gibi, söz konusu etkenler bölgenin güvenlik mimarisini kırılgan hale getirmeye devam etmektedir. Bu seminerde Ortadoğu’daki temel güvenlik sorunları ele alınacak ve bu sorunları Türkiye-Ortadoğu ilişkileri bağlamında incelenecektir.
Ortadoğu’da yaşanan krizler, bölgenin siyasi, ekonomik ve güvenlik yapısını tahrip ettiği gibi istikrarsızlığı/düzensizliği de bölgenin yeni normali haline getirmiştir. Birinci Dünya Savaşı sonrası şekillenen Ortadoğu’daki yeni düzenin tasarımı yapısal anlamda kırılgan olduğu gibi, büyük güçlerin bölgeye yönelik politika ve hedeflerinden de etkilenmiştir. Bölgedeki aktörlerin çıkarları, etnik ve mezhepsel farklılıkları dış politika ve güvenlik tercihlerine de yansırken, bölge içi dengeler temelde bir güvenlik ikilemi anlayışına göre şekillenmiştir.
Soğuk Savaş döneminden itibaren bölgede ortaya çıkmaya başlayan başarısız devletler ve vekalet savaşlarının varlığı ile 11 Eylül sonrası dönemde yaşanan işgaller bölgede ucu açık bir çatışma dönemini başlatmış ve bölgenin sosyo-politik yapısını zayıflatmıştır. Arap Baharı ile birlikte çatışmaların ve istikrarsızlığın yayılması hem bölge ülkelerinin güvenliğini tehdit eder hale gelmiş hem de bölgesel ve küresel meydan okumaları artırmıştır. Bu dönemden itibaren terör örgütlerinin ve devlet dışı silahlı aktörlerin Ortadoğu jeopolitiğindeki yükselişi de bölgedeki güvenliğin doğasını etkilemiştir. Güvenlik sorunlarının günümüzde giderek daha karmaşık bir yapıya bürünmesi de çatışmaların doğasını ve aktörlerin politikasını dönüştürmeye devam etmektedir.
Bu seminer boyunca Güvenlik Çalışmaları altında Ortadoğu’daki güvenlik sorunları tarihsel arka plan, teorik tartışma ve güncel gelişmeler ışığında yorumlanacaktır. Çıkar farklılıklarının, ittifak yapılarının, güvenlik ihtiyaçlarının, etnik ve mezhepsel sorunların, bölge dışı müdahalelerin, terörizm ve vekalet savaşlarının Ortadoğu güvenlik kompleksini ve Türkiye’nin Ortadoğu politikasını ne şekilde etkilediği ortaya konulmaya çalışılacaktır.
Amaçlanan çıktılar;
Afrika Vakfı 2015 yılında Afrika üzerine eğitim ve araştırmalar yapan Ankara merkezli bir sivil toplum örgütü olarak faaliyetlerine başladı.
Ortadoğu Vakfı, Ortadoğu ile ilgili sosyal, ekonomik, kültürel, siyasi ve diğer alanlarda faaliyetler yürütmek ve çalışmaları desteklemek amacı ile 2015 yılında Ankara’da kurulmuştur.
